Cevap: Ritim ölçülerine göre çalınabilecek şarkılar..???? (repertuvar..)
Öncelikle bu söylediğiniz ölçülerin ne anlama geldiğini öğrenirseniz dinlediğiniz parçaların ölçülerini kolayca algılayabilirsiniz..Yoksa her seferinde yeni duyduğunuz bir parçanın ölçüsünü başkalarına sorma durumunda kalırsınız..Aşağıdaki bilgiler başlangıç için...
"Ölçüler vurgularına göre 2şerli ve 3erli olarak ikiye ayrılır.
2şerli ölçüler, 2/4, 3/4, 4/4, 5/4... 3erli ölçüler ise 6/8, 9/8, 12/8...
ilk sayı (yukarıda yazılan) ölçünün içindeki birimin sayısını, diğeri ise o birimi ifade eder.
iki dörtlük ölçü içerisinde iki adet dörtlük ritm değerinde nota vardır...
2/4 lük ölçü kalıbınde birim dörtlük değerdir.
her birim, iç bölünmelerine bölündüğünde her bir dörtlük değer, ayrıca ikiye bölünür.
"bir ve ki ve" şeklinde bunları da sayabiliriz.
6/8 lik ölçü kalıbında ise, iç bölünmelerine inildiğinde her bir noktalı dörtlüğün üçe bölündüğü göze çarpar.
"bir ve ve ki ve ve"
vurgusal anlamda incelendiğinde klasik müzikte vurgu ikişerli ölçülerde sırasıyla 1 ve 3. zamandadır.yani 4/4lük bir ölçüde
ilk 1. ve 3. dörtlük 2 ve 4e nazaran daha vurgulu icra edilir.
buna rağmen 1 ve 3. zamanın vurgusuda kendi içinde eşit değildir.ölçü başı olduğundan ilk dörtlük her zaman 3ten daha vurguludur.
üçerli ölçülerde ise bu biraz değişir.
1 ve ve 2 ve ve şeklinde irdelendiğinde vurgu 1de ve 2dedir.
yine ölçü başı olduğundan 1, 2den daha kuvvetli vurgudadır.
her ne kadar kabaca irdelendiğinde 2/4-/6/8; 3/4-9/8; 4/4-12/8 ile aynı ölçü yapısına ve vuruşa sahipsede, iç bölünmeleri ve birimlerine bakıldığında [birim: 2/4=dörtlük; 6/8=noktalı dörtlük] çok farklı oldukları görülür...
biraz kağıt üzerinde kendi kendinize alıştırma yaptığınızda 6/8 ölçü ile 3/4 ölçü içerisinde aynı nota değerlerinin barınabildiğini göreceksiniz.
örnek: 6/8=6 x sekizlik; 3/4= 3 x dörtlük (6 x sekizlik)
bunun arasındaki fark yazılışta ve icradadır. ve tamamiyle vurgudan kaynaklanmaktadır...
Türk Ritmleri:
5/8-7/8-9/8 olarak en çok kullanılanları betimlenebilinir.
vurgu kuralları, en son zamanı 3erli, diğer zamanları 2şerli vurgu kuvvetinde olup, klasik müzikteki ölçülere nazaran karmaşık yapıdadır.
3erli zamanları yer değiştirilipdaha zengin bir tartı kalıbı şeklinde de kullanılabilinir.
[ örnek: Ahmed Adnan Saygun orkestra süiti, 3. bölüm: Horon = burada üstad, ölçü kalıbını iki ölçü şeklinde oluşturmuş ve 7/8lik ölçüyü 2-3-2; 3-2-2 şeklinde tüm eserde değiştirerek uygulamıştır... ] "
ALINTIDIR
