Temel Bilgiler..!!!!

nuans_34 · 25 Ocak 2010

ARALIK : İki nota arasındaki mesafeye yani ses farkına denir.

TAM SES : İki bitişik notanın veya derecenin gösterdiği aralığa Tam Ses denir. Bu notaların gösterdiği küçük aralıklara da Yarım Ses denir

KOMA : İki tam ses arasındaki dokuz küçük sesin her birine verilen isimdir.

DERECE : Perde anlamına gelen bir terimdir. Seslerin arasındaki farka (ses farkına) derece denir.

Türk Müziğinde perdelerin nota isimlerinin yanı sıra özel isimleri de vardır. Örneğin LA sesi Dügah olarak bilinir, RE sesi Neva , KABA RE ise Yegah olarak adlandırılır.

GÜÇLÜ PERDE : Türk müziğinde makamların dizilerinde dörtlü ve beşlilerin birleştiği ses güçlü perde veya güçlü ses denmektedir.

DİZİ TÜRLERİ : Nota veya derecelerin porte üzerinde diziliş şeklidir. Üç ayrı türü vardır. Bunlar :

A ) DİATONİK TÜR

B ) ANORMONİK TÜR

C ) KROMATİK TÜR ? dür.

POLİFONİK : Çok sesli müziğe verilen isimdir.

AKOR : Birden fazla sesin aynı anda çıkarılmasına denir.

DİZİ VE DERECELERİ

Diziler bir sıra halinde yazılırlar. Bu sıralamada dizinin her bir notası için derece
adı kullanılır.

Örneğin DO Dizisi

TAM VE YARIM SESLER KOMA

DO dizisinde tam ve yarım sesler: DO dizisinin birinci derecesi DO ile ikinci derecesi
RE arası tam ses. İkinci derecesi RE ile üçüncü derecesi Mİ arası tam ses. Üçüncü
derecesi Mİ ile dördüncü derecesi FA arası yarım ses. Dördüncü derecesi Fa ile
beşinci derecesi SOL arası tam ses. Beşinci derecesi SOL ile altıncı derecesi LA arası
tam ses. Altıncı derecesi LA ile yedinci derecesi Sİ arası tam ses. Yedinci derecesi Sİ
ile sekizinci derecesi DO arası yarım sestir. Toplam iki tam bir yarım üç tam bir yarım
sestir.

DO DİATONİK DİZİ

Diatonik dizi arıza almaz seyir natureldir
DO KROMATİK DİZİ

Diyezle inen bemolle çıkan diziye kromatik dizi denir

TÜR

Derecelerin diziliş şekline tür denir.
1: Diatonik tür
2: Kromatik tür
3: Anarmonik tür

DİATONİK YARIM SESLER

[

B]İsimleri ayrı olan iki nota arasındaki yarım sese diatonik yarım ses denir.[/B]

KROMATİK YARIM

İsimleri aynı olan iki nota arasındaki yarım sese kromatik yarım ses deni

ANARMONİK DİZİ
İsimleri değişik fakat aynı sesi çıkaran notalara anarmonik dizi denir.

DİZİ DERECELERİNİN ADLARI

DİYEZ VE BEMOLLERİN SIRALANIŞI

nuans_34 · 25 Ocak 2010

DO DİZİSİ

FA DİZİSİ

SOL DİZİSİ

MODLAR

Diatonik dizilerin değişik şekillerde kurulmasına mod denir.
İki tür mod vardır majör mod minör mod.

MAJÖR VE MİNÖR MODLAR

Beş tam ve iki yarım sesten meydana gelen diziye majör mod denir. Bir majör mod un
üçüncü ve altıncı derecelerinin kromatik yarımşar ses kalınlaştırılması ile oluşan
diziye ise minör mod denir. Bir majör ve minör dizilerinin ana sesleri ayrı olmakla
birlikte aynı sesleri taşıyorlarsa ve değiştirici işaretleride aynıysa bu iki diziye ilgili
dizi denir.Örneğin. DO Majör LA Minör dizisi gbi. Burada DO majör dizisi LA
minör dizisinin ilgili dizisidir. LA minör diziside DO majör dizisinin ilgili dizisidir.
Her majör dizi kendi ilgili minör dizisinin Bir küçük üçlü yukarısındadır.
Her minör dizi kendi ilgili majör dizisinin bir küçük üçlü aşağısındadır.

DO MAJÖR

LA MİNÖR DİZİSİ

ARMONİK LA MİNÖR DİZİSİ

MELODİK LA MİNÖR DİZİSİ

Majör bir gamdaki arızaları ve gamın aldığı sesleri bulabilmek için, iki tane yöntem vardır. Bunlardan birincisi gamın seslerini iki tam bir yarım üç tam bir yarım aralıklarına uydurmaktır. Ancak, bu yöntem pratik değildir. Majör ve minör gamların arızalarını bulmak için 5’li çember yöntemi kullanılır. Bu yönteme 5’li çember denmesinin nedeni tam 5’li aralıklarla ilerlemesidir.

5’li Çember:

5’li çember Do majörden başlayıp saat yönünde tam 5’li aralık tizleşerek (Do, Sol, Re, La, Mi...) elde edilir.

Do majör gamı hiçbir arıza (diyez ya da bemol) almaz.

MUZIKTE TONLAR

Bir resmin ana malzemesi renkler ise muzigin renkleri de tonlardir. Her bir tonun ayri bir rengi ve ifade ozelligi vardir.

Tonalite ikiye ayrilir: Major Tonlar / minor tonlar.

Notalarin belirli bir sirayla dizilmesine GAM denir. Gamlar, tonlarin listeleridir (Su ton, su su su seslerden olusur gibi...)

Yalnizca tonal muzikte degil, makamsal yapidaki modal muzikte ve atonal modern muzikte de gamlar vardir. Cunku her turlu muzigi olusturan, o muzigin notalarinin bagli bulundugu ses dizileridir.

- atonal muzik yirminci yuzyilin baslarinda ortaya cikmis her hangi bir tona bagli olmadan yazilan muzik turudur. Tonalitenin ortadan kalkisiyla da Modern Muzik donemi baslamistir.

- Modal muzik ise muzigin baslangici olar, makamlardan olusan muzik turudur. Bu makamlar cok genis kapsamlidir. Modern muzikte de kullanilirlar. Kilise muziginden caz muzigine kadar uzanirlar. Ayrica iclerindeki bazi makamlarda klasik muzikte kullandigimiz Major ve ninor tonlar da mevcuttur.]

Tonlarin olusmasinda onemli olan Major gamin dizilis kuralidir. Cunku minor tonlar Major tonlardan turemislerdir.

Bu dizilis yarim seslerle tam seslerin yan yana gelis kuralidir. Yani kac tane yarim sesin yanina kac tane tam ses koyarsak Major gami olustururuz ?

tane tam sesin yanina 1 yarim ses, 3 tam ses ve 1 yarim ses daha koyarsak Major gami ollusturmus oluriiz.

Bu kurali uygulayarak her bir notadan bir Major gam elde edebiliriz.

Ancak bir gam dizisinde onemli olan, notalari siralarken daima bir sonraki nota adinin kullanilmasi ve ayni nota adinin iki kez tekrar edilmemesidir.

Yani, nota sirasi Do.re,mi,fa,sol,la,si,do'dur. Bu siraya la'dan baslarsak la,si,do,re,mi,fa,sol,la olur. Simdi biz bu Major gam formulunu fa notasindan baslayarak uygulayalim.

Fa,sol,la,sib,do,re,mi,fa. (Eger burada sib yerine la# dersek nota adini tekrar etmis ve si'yi kullanmadan direk do'ya gecmis oluruz, yani sira bozulur.)

Simdi ayni formulu bu sefer solden itibaren uygulayalim:

Sol,la,si,do,re,mi,fa#,sol . Bu sefer de solb yerine fa# kullandik. Aksi takdirde sira bozulurdu.

Goruldugu gibi bir gamda bemol diger gamda da diyez kullanmis olduk. Demek ki bazi gamlarda diyez bazilarinda ise bemol kullaniyormusuz.

iste bu yuzden gamlari da ikiye ayirarak inceliyoruz:

- Diyezli Gamlar
- Bemollu Gamlar

Biz simdi her sesin uzerine 2 tam bir yarim, uc tam bir yarim kurmakla ugrasmayacagiz onlari kurulmus halleri ile ogrenecegiz.

Diyez veya bemolun ortak adina ariza denir. Biraz once sol'den baslayarak kurdugumuz Sol Major gaminda bir tek ariza vardi o da fa diyez. Simdi anlatacagim sey bemollu veya diyezli gamlarin neye gore siralandigi:

Cevap: Ariza sayisina gore. Yani: Tek diyezli Major gam

iki diyezli Major gam

Uc diyezli Major gam vs.

Veya:
Tek bemollu Major gam

iki bemollu Major gam

Uc bemollu Major gam vs. gibi.
Tonlari siralarken kullanacagimiz bu yontemde bemoleri veya diyezleri kafamiza gore siralayamiyoruz. Ornegin uc diyezli Major gam La Major ise ve bunun diyezleri fa diyez,do diyez,sol diyezse biz bunu fa diyez,sol diyez,do diyez diye soyleyemeyiz.

Cunku bemollerin ve diyezlerin belirli bir sirasi vardir ve bu sira tonlarin kucukten buyuge ariza sayilarinin siralanmasindan olusmustur.

Diyezlerin sirasi: fa do sol re la mi si
Bemollerin sirasi: si mi la re sol do fa

(Yani birbirlerinin tersi)

Simdi bu ogrendiklerimize gore butun Major tonlari yazabiliriz.

Diyezli Tonlar:

Tek diyezli Major gam SOL MAJOR (FA#)
2 diyezli Major gam RE MAJOR (FA# DO#)
3 diyezli Major gam LA MAJOR (FA# DO# SOL#)
3 diyezli Major gam Mi MAJOR (FA# DO# SOL# RE#)
5 diyezli Major gam Si MAJOR (FA# D0# SOL# RE# LA#)
6 Diyezli Major gam FA Diyez MAJOR (FA# D0# SOL# RE# LA# Mi#)

BEMOLLU TONLAR:
Tek bemollu Major gam Fa MAJOR (Sib)
iki bemollu Major gam Sib MAJOR (Sib Mib)
Uc bemollu Major gam Mib MAJOR (Sib Mib Lab)
Dort bemollu Major gam Lab MAJOR (Sib Mib Lab Reb)
Bes bemollu Major gam Reb MAJOR (Sib Mib Lab Reb Solb)
Alti bemollu Major gam SOLb MAJOR (Sib Mib Lab Reb Solb Dob)

Goruldugu gibi listelerin ikisinde de DO MAJOR yoktur. Cunku D0 MAJOR kurulusu itibariyle icerisinde hic bir ariza barindirmayan tek Major gamdir.

Bir parca eger Mib MAJOR ise o parcanin her satirinin basinda Sib Mib ve Lab arizalari vardir. Iste bir parcanin tonunu da oradan anlariz.

Peki bu parcanin tonunu bulma islemi nasil olur?
Eger tek,diyezli,tek bemollu veya iki diyezli, iki bemollu,sirasinii cok iyi ezberlemissek hemen buluruz.

Bunun disinda bir yontem daha vardir:

Diyezli tonlarda porte basindaki en son diyezin yarim ses ustu bize MAJOR TONALITENIN ADINI VERIR. Yani portenin basinda bes tane diyez var bunlar fa# do# sol# re# la#, en son diyez la# olduguna gore la#'in yarim ses ustu si'dir. Demek ki parcanin tonu da Si MAJOR'dur (Yada ilgili minorudur ancak bu konu ile ilgili bilgileri yazinin ilerleyen kisimlarinda aciklayacagim).

Bu yontem bemollu tonlarda farklidir. Mesela bir parcanin basinda dort bemol var bunlar da sib mib lab reb bu sefer sondan bir onceki bemol bize Major tonun kendisini verir. Burada sondan bir onceki bemol lab olduguna gore parcanin tonu da Lab MAJOR olur. Bir tek Fa Major'u bu yontemle bulamayiz cunku tek bemollu Major gamdir. Sondan ikinci diye bir olay olmayacagina gore tek bemollu Major gam FA MAJOR diye ezberlemek en iyisidir.

GELELIM minor tonlara:

Her minor ton bir Major tonun akrabasidir. Dolayisiyla her Major tonun da bir ilgili minoru vardir.

Buna gore her Major gami VI. sesinden baslatip bir oktav cikarsak o gamin ilgili minorunu calmis oluruz.

Ancak minor gamlar uce ayrilir:

- Dogal minor
- Armonik minor
- Melodik minor

-Yukarida VI. sesten baslayarak yaptigimiz ornekte olusturdugumuz gam dogal minor'dur. Armonik veya melodik minorleri olusturmak cok kolaydir. Armonik minorde gamin VII. sesi yarim ses tizlesir.

Melodik minorde de VI. ve VII. sesleri yarim ses tizlesir. Ancak melodik minor, dogal minor olarak geriye doner. Dogal minor teorik bir yapidir. Genelde kullanilmaz, en gecerli olani armonik minordur

nuans_34 · 25 Ocak 2010

MODÜLASYON
Bir dizi veya tondan bir diğer dizi veya tona geçmeye modülasyon denir.
Modülasyon yapılması için değiştirici işaretlerden yararlanılır

ARALIK İNTERVALLE ( İNTERWALL )

İki nota arasındaki ses açıklığına aralık denir. Aralıklar isimlerini bir ölçü
içerisindeki derece sayılarına göre alırlar. Aralık en az iki notadan sesten başlar

İKİLİ ARALIĞI

ÜÇLÜ ARALIĞI

ÇIKICI ARALIK

İNİCİ ARALIK

ARMONİK ARALIK

Notaları aynı anda çalınan aralığa armonik

ÇEVİRME

Bir aralığı oluşturan notaları alttaki notayı üste almaya veya üsteki notayı alta almaya
çevirme denir. Alttaki nota üste alınırsa buna üst çevirim denir. üsteki notada
alta alınırsa bunada alt çevirim denir.

OKTAV

İki seste aynı fakat biri pes biri tiz bu iki sesten sese oktav denir. pesten tize tizden
pes e doğru sekiz nota vardır. Ve buna dizi denir. Örneğin kalın do dan ince do ya

AKOR ARPEJ

Notaların melodik olarak arka arkaya çalınmasına arpej denir. Akor enaz üç sesin bir
anda çalınmasına veya seslerin bir düzen içinde üst üste getirilmesine akor denir.
Akor üç sesten oluşmuşsa buna üç sesli akor denir. Ayrıca akoru oluşturan aralıkların
niteliklerine göre akorlarda majör akor minör akor eksik akor gibi isimler alır

nuans_34 · 25 Ocak 2010

METRONOM

Metronom bir kutu içine konulmuş saat makinesi hareketi sağlayan salıngaçtan yapılmış
bir alettir. Salıngaçın üzerine hareketi yavaşlatmaya veya hızlandırmaya yarayan bir
ağırlık konmuştur. Bu ağırlık salıngaç üzerinden hareket ettirilir. Salıngaçın arka tarafında
rakamlı bir cetvel vardır..Buna taksimat cetveli denir. Metronomu besteciler bir eserin
nekadar süretli nekadar yavaş icra edileceğini belirtmek için kullanır.

nuans_34 · 25 Ocak 2010

TRANSPOZE AKTARMA:Bir müzik eserinin yazılı olduğu ses tonundan başka bir ses tonuna aktarılmasına
transpoze denir.

LA KARARLI ASIL ESER

RE KARARA AKTARILMIŞ ESER TRANSPOZE ŞEKLİ

nuans_34 · 25 Ocak 2010

Batı Müziği Ses Sistemi "Tampere Sistem"

Bu müzik sisteminde bir tam ses aralığı eşit iki parçaya bölünmektedir. Nedir bu tam ses? Yanyana duran iki sesin birbiri arasındaki frekans uzaklığı bize, o aralığın uzak yani tam veya yakın yani yarım aralık olduğunu gösterir. Bundan yola çıkarak seslerin gerçek frekans değerlerini vermek yerine şöyle bir örnekleme yapacağım.
İlk örnek ses aralığımız DO-RE aralığı olsun. Tam seslik aralığı 100, Yarım seslik aralığı da 50 birim farklılık olarak varsayarsak;
DO sesinin frekans değerini 100 RE sesinin frekans değerinide 200 olarak kabul edelim.
Bu yaklaşım ile görülmektedir ki; DO-RE ses aralığı TAM aralıktır.

Tampere Sistemdeki Doğal Aralıklar şu şekilde sıralanırlar.
DO-RE = TAM (geniş-uzak aralık)
RE-Mi = TAM (geniş-uzak aralık)
Mi-FA = YARIM (dar-yakın aralık)
FA-SOL = TAM (geniş-uzak aralık)
SOL-LA = TAM (geniş-uzak aralık)
LA-Si = TAM (geniş-uzak aralık)
Si-DO = YARIM (dar-yakın aralık

Bunlara ek olarak Ses Değiştiriciler diye adlandırdığımız işaretlerden bahsetmemiz gerekecek.
Diyez (#) : Diyez, uyguladığımız sesi yarım ses tizleştiren (incelten) işarettir.
Bemol (b) : Bemol, uyguladığımız sesi yarım ses pesleştiren (kalın) işarettir.
Çift Diyez ( X ) : Sesi bir tam ses tizleştiren işarettir.
Çift Bemol ( bb ) : Sesi bir tam ses pesleştiren işarettir.
Naturel : Bunlardan herhangi biri ile yeri değiştirilen sesi eski haline (doğal yerine) döndüren notadır.
Şimdi bütün bu gereksiz (!) bilgileri neden öğrendiğimiz konusuna geçelim.
Armonide karşımıza çıkan dizilerden en bilinenleri Majör ve Minör dizilerdir. Olayı daha fazla karmaşıklaştırmadan şunları söylemeliyim.
Majör Dizi : 3Tam + 1Yarım + 2Tam + 1Yarım aralıktan meydana gelen dizidir.
Minör Dizi : 2Tam + 1Yarım + 3Tam + 1Yarım + 2Tam aralıktan meydana gelen dizidir.
Not : Tam aralıklar ayrı ayrı hesaplanmalıdırlar. Örn : 3Tam=1T+1T+1T gibi
Akor : Belirli kurallar çerçevesinde tınlatılan en az 3 sesin oluşturduğu kümeye verilen isimdir. Majör ve minör akorlar haricinde Dim, Sus vs. gibi isimlendirilen akorlarda vardır.
Temel Akorlar (1-3-5) : 3 sesten meydana gelirler. İlk ses dizinin 1. sesi, ikinci ses dizinin 3. sesi, üçüncü ses ise dizinin 5. sesidir.Birinci Çevirim Akorlar (1-3-6) : İlk ses dizinin 3. sesi, ikinci ses dizinin 5. sesi, üçüncü ses dizinin 8. sesidir.
Örnek : ; ; DO RE Mi FA SOL LA Si DO
İkinci Çevirim Akorlar (1-4-6) : İlk ses dizinin 5. sesi, ikinci ses dizinin 8. sesi, üçüncü ses dizinin 3. sesidir.
Örnek : DO RE Mi FA SOL LA Si DO RE Mi

Yukarıda bahsettiğimiz Temel ve Çevirim akorlar Minör Akorlar için de aynen geçerlidir. Ben sadece örnek teşkil etmesi bakımından Majör bir dizi üzerinde çalıştım.

Tampere sisteminde (batı müziği nota ve aralık sistemi) arızalar (bemol ve diyezler) belirli bir sırayla yerleşirler. Yani atıyorum bir parçanın donanımında ( donanım; parçanın ritm şifresinin önünde bulunan anahtar ve arızaların yazıldığı bölüm. yani 2 4 lük felan yazar ya onun önündeki bölüm) sol diyezi yazabilmeniz için diyez sıralamasında sol diyezin önünde yer alan tüm diyezleride yazmanız gerekir. ( diyez sırası; fa-do-sol-re-la-mi-si) Yani sol diyezi donanıma yazabilmeniz için fa ve do diyezleride yazmak zorundasınız. Yada la diyezi yazabilmeniz için fa-do-sol-re diyezleri de yazmak zorundasınız. Yani ton la diyezi donanımda istiyorsa bu söylediğimi yapmak zorundasınız. Bir tercih değil zorunluluk. Diyez sırası yukarıda yazdığım gibidir ve sabittir. Dünyanın her yerinde bu sırayla bilinir. Değiştirilemez. Bemol sırasıda diyez sırasının tam tersidir. (si-mi-la-re-sol-do-fa) Sİ MİT Çİ LE RE SON DE FA şifrelemesiyle ezberlemenizi tavsiye ederim. Bilmeniz gereken bir başka şey de şudur arkadaşlar. Var sayalım Tabiatta doğal olarak bulunan ve hiç arıza almayan bir ton olan la minör tonunda bir parça çalıyoruz. Doğal olarak donanımda arıza yok ama parça içine tutmuşlar sol diyez koymuşlar. Bu nasıl olacak şimdi? hani la minörde arıza olamazdı? Yada bu adam diyez sırasında belirtilen sırada olması gereken fa ve do diyezleri neden koymamış? Cevap; yukarıda bahsedilen diyez sırası eğer donanıma yazılacaksa uygulanır. Parça içinde geçici olarak arızalar olabilir. Bu yanlış değildir. Zaten yerleştirilen arıza ölçü bitinceye kadar geçerlidir. Diğer ölçüye geçildiğinde ses eski haline dönmüş kabul edilir, arızanın devam etmesini isterseniz yeni ölçüye yeniden arızayı yzmanız gerekir. Eğer ölçü içinde arıza bir defa kullanılıp ölçü bitmeden aynı sesi arızasız haliyle çalmanız gerekiyorsa naturel işareti yardımıyla notayı eski frekansına kavuşturabilirsiniz...

nuans_34 · 25 Ocak 2010

nuans_34 · 25 Ocak 2010

yitikgezegen · 27 Ocak 2010

Emeğine sağlık Dostum teşekkür ederim

nuans_34 · 4 May 2010

Cevap: Temel Bilgiler..!!!!

Rica ederim..!!

	Benzer konular	Forum			Tarih
	Roland E-70 Temel Kullanımına Yönelik Öğretici Videolar	Roland	0	2K	24 Şub 2020
	ORG ÇALMAYI ÖĞRENİYORUM - TEMEL BİGİLER izle	Serbest KonuLar	0	2K	10 Eki 2019
	DanteTR Cubase Ritim Yazma Temelleri Serisi	Medeli	33	14K	19 Tem 2014
A	İmam Temel İçki Vaazı	Serbest KonuLar	0	835	3 Tem 2014
M	Doğal Temel Fıkrası	Serbest KonuLar	0	1K	30 Mar 2012

Temel Bilgiler..!!!!

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

yitikgezegen

nuans_34

Paylaşımcı Uzman Üye

Benzer konular

Yeni Mesajlar

Delüxe üyelik Yapın sizinde olsun.. (Sunucu Ödemeleri için katkınız olsun)

En yeni medya

Son kaynaklar

İyiki Doğdunuz :)