TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ
Batı müzik sistemi 12 ton üzerine kurulmuştur. Buna TAMPARE SİSTEM adı da verilir ("ayarlanmış" anlamında). İlk ezberlemeniz gereken şey bu notaların isimleridir. Zaten tanıdık olduğunu tahmin ediyorum. Bu diziye KROMATİK DİZİ ismi verilir. Toplam 12 nota olmasına rağmen sadece 7 tane isim vardır (do-re-mi-fa-sol-la-si). Geriye kalan diğer 5 ses diyezler ve bemollerle isimlendirilir (iki tane isimleri vardır). Kromatik Dizideki notaların aralıkları YARIM olarak isimlendirilir. Bir TAM aralık 2 YARIM aralığın birleşmesinden oluşur. DİYEZ (#) almış bir nota yarım ses İNCELMİŞ olarak yeni bir nota teşkil eder. BEMOL ( almış bir nota da yarım ses KALINLAŞMIŞ olarak yeni bir nota oluşturur.
Burada aslında tek bir dizi yazdık. Ancak Kromatik dizinin iki farklı yazım yöntemi vardır. Birincisinde DİYEZ'ler kullanarak, ikincisinde de BEMOL'ler kullanarak yazdığımızı görüyorsunuz. Bu yöntem çeşitli yazım ve ifade kolaylıkları dolayısıyla uygulanır. Şimdi aynı sesleri karşılaştıralım;
C# = Db
D# = Eb
G# = Ab
F# = Gb
A# = Bb
(Uzmanlara not: diyezlerin ve bemollerin aslında aynı notalar olmadığı arada çok küçük farklar bulunduğu mevzuuna burada girmiyorum. Bu felsefi kabul edilebilecek ve oldukça üst düzey bir tartışmadır. Bu sayfaların amacı yeni başlayanlara destek olmaktır. Zamanından önce bunlara girip kafa karıştırmak istemiyorum. Yeni başlayan arkadaşlara da bir not; eğer bunu okuyorsanız bu çok incelikli konunun gündelik hayatımızda bir kullanım anlamı yoktur. "Bu notaların isimleri değişiktir ama aynı sesi verirler" önermesini doğru kabul ediniz.)
Batı müziğinin temel dizisi KROMATİK DİZİ'dir. Ancak müzikal anlamda MAJÖR en çok kullanılmış ve hala diğer bütün sistemlerin üstüne kurulduğu dizidir. Majör dizi de diğer diziler gibi Kromatik Dizi'den türetilir. Şimdi Majör dizi kurmayı öğrenelim...
Öncelikle dizinizin KÖK NOTASI'nı yani TONALİTE'yi belirlemeniz lazım. İlk örnekte en kolay diziyi yani C Majör'ü oluşturacağız.
Majör dizilerin formülü 2 TAM 1 YARIM 3 TAM 1 YARIM'dır. Kromatik tabloda bu formülü uygulayıp C Majörü oluşturan sesleri belirleyelim;
Şimdi bu notaları yazalım;
Böylelikle C Majör dizisini oluşturmuş oluyoruz. Şimdi bir örnek daha yapalım. Bu sefer D Majör dizisi...
Aynı formülü buradaya da uygulayıp seçtiğimiz notaları yazalım;
Böylelikle D Majör dizimizi de oluşturmuş oluyoruz. Şimdi bir adım daha ilerleyelim... F Majör oluşturalım;
Sesleri yine yazacağız;
F Majör dizisinde ilginç bir durumla karşılaştık... Kromatik diziye bakarsanız formül bize hem A hem de A# notalarını verdi. Bu noktada yazım kolaylığı dolayısıyla A# notasının eşdeşi Bb 'ü kullanıyoruz.
Majör dizinin nasıl oluşturulduğunu anlama ve kavramak melodi ve armoni bilgisinin temelidir. Zaman içinde bütün tonları zaten ezbere bilmek durumundasınız. Ancak nasıl oluştuklarını bilmek size ummadığınız yararlar sağlayacaktır. Şimdi aşağıda olası bütün Majör dizileri verelim;
Beşiler Döngüsü (Cycle Of Fifths) genelde provalarda çok kullanacğınız bir sistemdir. Hep dizinin 5. derecesinden yeniden majör dizi kuruyoruz. Yani önce C Majör çalıyoruz. Sonra C Majör'ün 5'lisi yani G notasını kök kabul edip, G Majör'e geçiyoruz. Sonra G'ün beşlisi olan D Majör... ve bu böyle devam ediyor. Her seferinde diyezlerin birer birer arttığını fark ediniz. En sonda 7 notanın da diyez almış olduğu C# Majör'e ulaşıyoruz. Bunun bir de ters yönde hareket edeni vardır.
Burada da hep 4. dereceden itibaren yeniden Majör oluşturuyoruz. Bunda da bemollerin teker teker arttığını fark ediniz. En sonda yine tüm notaların bemol almış olduğu Cb dizisine döndük. Ancak normal hayatta Cb diye bir diziden bahsedilmez... Cb dizisinin B Majör'le aynı şey olduğunu inceleyiniz. Aynı olgunun F# Majör ve Gb Majör arasında da vardır
Batı müzik sistemi 12 ton üzerine kurulmuştur. Buna TAMPARE SİSTEM adı da verilir ("ayarlanmış" anlamında). İlk ezberlemeniz gereken şey bu notaların isimleridir. Zaten tanıdık olduğunu tahmin ediyorum. Bu diziye KROMATİK DİZİ ismi verilir. Toplam 12 nota olmasına rağmen sadece 7 tane isim vardır (do-re-mi-fa-sol-la-si). Geriye kalan diğer 5 ses diyezler ve bemollerle isimlendirilir (iki tane isimleri vardır). Kromatik Dizideki notaların aralıkları YARIM olarak isimlendirilir. Bir TAM aralık 2 YARIM aralığın birleşmesinden oluşur. DİYEZ (#) almış bir nota yarım ses İNCELMİŞ olarak yeni bir nota teşkil eder. BEMOL ( almış bir nota da yarım ses KALINLAŞMIŞ olarak yeni bir nota oluşturur.
Burada aslında tek bir dizi yazdık. Ancak Kromatik dizinin iki farklı yazım yöntemi vardır. Birincisinde DİYEZ'ler kullanarak, ikincisinde de BEMOL'ler kullanarak yazdığımızı görüyorsunuz. Bu yöntem çeşitli yazım ve ifade kolaylıkları dolayısıyla uygulanır. Şimdi aynı sesleri karşılaştıralım;
C# = Db
D# = Eb
G# = Ab
F# = Gb
A# = Bb
(Uzmanlara not: diyezlerin ve bemollerin aslında aynı notalar olmadığı arada çok küçük farklar bulunduğu mevzuuna burada girmiyorum. Bu felsefi kabul edilebilecek ve oldukça üst düzey bir tartışmadır. Bu sayfaların amacı yeni başlayanlara destek olmaktır. Zamanından önce bunlara girip kafa karıştırmak istemiyorum. Yeni başlayan arkadaşlara da bir not; eğer bunu okuyorsanız bu çok incelikli konunun gündelik hayatımızda bir kullanım anlamı yoktur. "Bu notaların isimleri değişiktir ama aynı sesi verirler" önermesini doğru kabul ediniz.)
Batı müziğinin temel dizisi KROMATİK DİZİ'dir. Ancak müzikal anlamda MAJÖR en çok kullanılmış ve hala diğer bütün sistemlerin üstüne kurulduğu dizidir. Majör dizi de diğer diziler gibi Kromatik Dizi'den türetilir. Şimdi Majör dizi kurmayı öğrenelim...
Öncelikle dizinizin KÖK NOTASI'nı yani TONALİTE'yi belirlemeniz lazım. İlk örnekte en kolay diziyi yani C Majör'ü oluşturacağız.
Majör dizilerin formülü 2 TAM 1 YARIM 3 TAM 1 YARIM'dır. Kromatik tabloda bu formülü uygulayıp C Majörü oluşturan sesleri belirleyelim;
Şimdi bu notaları yazalım;
Böylelikle C Majör dizisini oluşturmuş oluyoruz. Şimdi bir örnek daha yapalım. Bu sefer D Majör dizisi...
Aynı formülü buradaya da uygulayıp seçtiğimiz notaları yazalım;
Böylelikle D Majör dizimizi de oluşturmuş oluyoruz. Şimdi bir adım daha ilerleyelim... F Majör oluşturalım;
Sesleri yine yazacağız;
F Majör dizisinde ilginç bir durumla karşılaştık... Kromatik diziye bakarsanız formül bize hem A hem de A# notalarını verdi. Bu noktada yazım kolaylığı dolayısıyla A# notasının eşdeşi Bb 'ü kullanıyoruz.
Majör dizinin nasıl oluşturulduğunu anlama ve kavramak melodi ve armoni bilgisinin temelidir. Zaman içinde bütün tonları zaten ezbere bilmek durumundasınız. Ancak nasıl oluştuklarını bilmek size ummadığınız yararlar sağlayacaktır. Şimdi aşağıda olası bütün Majör dizileri verelim;
Beşiler Döngüsü (Cycle Of Fifths) genelde provalarda çok kullanacğınız bir sistemdir. Hep dizinin 5. derecesinden yeniden majör dizi kuruyoruz. Yani önce C Majör çalıyoruz. Sonra C Majör'ün 5'lisi yani G notasını kök kabul edip, G Majör'e geçiyoruz. Sonra G'ün beşlisi olan D Majör... ve bu böyle devam ediyor. Her seferinde diyezlerin birer birer arttığını fark ediniz. En sonda 7 notanın da diyez almış olduğu C# Majör'e ulaşıyoruz. Bunun bir de ters yönde hareket edeni vardır.
Burada da hep 4. dereceden itibaren yeniden Majör oluşturuyoruz. Bunda da bemollerin teker teker arttığını fark ediniz. En sonda yine tüm notaların bemol almış olduğu Cb dizisine döndük. Ancak normal hayatta Cb diye bir diziden bahsedilmez... Cb dizisinin B Majör'le aynı şey olduğunu inceleyiniz. Aynı olgunun F# Majör ve Gb Majör arasında da vardır
