Şimdi burada verilen güvenlik kamera görüntüleri olayın tamamını değil, sadece medyanın belirlediği kısımları gösteriyor. Tamam oradaki polisin yaptığı da doğru değil. Yerdeki vatandaşı tekmelemek gibi, ya da kelepçelendikten sonra vurmak tamamen yanlış. Ama insanlarımızın anlamadığı bir nokta var. Zor kullanma nedir?
“Zor kullanma” görev amacıyla ve dengeli olacak şekilde eşya veya kişiler üzerinde fiziki (maddi) veya manevi etki uygulamak suretiyle yasal bir gerçeği, yasal koşullar çerçevesinde yerine getirmektir. Polis tüm diğer yetkileri kullandığı halde görevini yerine getiremediği taktirde,zor kullanma yoluna gidebilir. Fakat yinede zor kullanma yetkisinin sınırları belirtilmiştir.
Polise zor kullanma yetkisi veren PVSK’ nın maddeleri sadeleştirilmiş olarak şu şekildedir. Birinci maddede polisin, kamu güvenliği kişi serbestiyetini ve kamu dokunulmazlığını koruyacağından bahsedilmektedir. Halkın ırz,can ve malın muhafaza ve kamunun istirahatını temin etme ve yardım isteyenlere yardıma muhtaç olan çocuk,düşkünlere yardım etmesi polisin diğer görevi olarak sayılmıştır.
Ek madde 6’da ise; polisin zor kullanma yetkisinden bahsedilmektedir. Buna göre “yakalanması gerekli kişi veya dağıtılması gerekli topluluğun direnmesi,saldırıya yeltenmesi veya saldırıda bulunması hallerinde, bu fiilleri etkisiz hale getirmek için” zor kullanılabilir. Zor kullanma, direnme ve saldırının mahiyetine ve derecesine göre etkisiz hale getirilecek şekilde kademeli olarak ortadan oranda bedeni kuvvet,maddi güç ve kanuni şartlar gerçekleştiğinde silah kullanma yetkilerini ifade eder. Toplu kuvvet olarak müdahale edilen durumlarda zor kullanmanın derecesi ile kullanılacak araç ve gereçler müdahale eden kuvvetin amiri tarafından tayin ve tespit edilir. 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa göre de; dağılma ihtarı yapılan topluluklar,dağılmamaları halinde zor kullanılarak dağıtılır.(2911/24md)
Polisin, kuvvete başvurması, orantılık ilkesine, yani olayda kamu gücünün hakim olması için gerekli olan asgari ölçüde kuvvete baş vurma ilkesine göre yapılır. Kuvvet kullanma zorunlu hale gelirse, kuvvetin karşılanan problem ile orantılı olması gerekir. Birleşmiş Milletler tarafından çıkarılmış olan Uygulama Kodunun 3.maddesi, “kanunların uygulanmasından sorumlu olanlar, yalnızca çok zorunlu hallerde ve görevlerinin yerine getirilmesi için gereken ölçüde, kuvvete başvurabilirler” hükmü getirilmiştir. Yakalanan kişinin göz altına alınacak olması ve zor kullanılarak yakalanması hallerinde doktor kontrolünden geçirilerek yakalama anındaki sağlık durumu belirlenir. (Yakalama,Göz Altına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği 10. md ) Kuvvete başvurma istisnadır ve sadece bir suçu önlemek veya mevzuata uygun olarak bir suçluyu veya sanığı yakalamak için kullanılması gerekir. Ateşli silahların kullanılması “en son çare “dir. Özellikle çocukların söz konusu olduğu hallerde, silah kullanmamak için ne mümkünse yapılmalıdır. Ateşli silah, sadece suçlunun direnmesi veya diğer vasıtaların başkalarının hayatını tehlikeye atacağı hallerde kullanılmalıdır.
Polis zor kullanma yetkisini kanundaki sınırlamalara uygun kullanıldığında,eylem herhangi bir suç oluşturmaz.(TCK. 49.md ) Ancak, müdahale ile işlenen fiil arasında oranlılık olmadığı taktirde, TCK’ nın 50.maddesi (hukuka uygunluk sebeplerinde sınırın aşılması) devreye girer. Diğer bir deyişle, müdahale kanun koyucu tarafından suç sayılmakta, ama ceza indirimine de gidilmektedir. Bu demektir ki, zor kullanılması halinde, fiil ya hukuka uygundur, ya da ortada bir suç bulunmamaktadır.
Polisin zor kullanması denilince; vücut kuvveti, yardımcı aletler (biber gazı, silah, vb gibi teçhizatların kullanılması anlaşılır.
Polisin Zor Kullanabileceği Haller
PVSK’ nun ek 6. maddesine göre, polisin zor kullanmaya başvurmak durumunda kaldığı haller;
a-Polisin verdiği kanuni emir ve direktiflere uyulmaması,
b-Polisin belirlediği yasal kural ve tedbirlere uyulmaması,
c-Polisin görev yapmasının engellenmesi,
d-Polise mukavemet edilmesi hallerinde bunlar yapılır.
Polis biber gazı kullandığı zaman medya bunu hemen büyütür. Bu reyting amaçlı medyanın hazırladığı haber salatasıdır ve büyütülecek bir durum değildir. Polis kendine yukarıda belirtilen hususlarda direnme durumunda etkisiz hale getirmekle görevlidir. Emir vermek de zor kullanma arasına girer. Emirlere uyulmaması durumunda bu görüntüler çıkar. Medya da bunu sanki polis başka bir şey yapmış gibi gösterir, biz de izleriz ve o kanalın reytingi de fırlamış olur...
İyide masa örtüsündeki leke sorununu üzerine tabak koyarak çözemezsiniz.O leke elbet bir gün görülür...
